De mooiste 50 meter buitenbaden van Nederland
Jim Jansen - 1 juni 2025 - 10 minuten lezen
Journalist Jim Jansen en fotograaf Bram Belloni reisden door Nederland op zoek naar de mooiste 50 meter buitenbaden van Nederland. Ze zwommen in alle provincies van Gulpen in Limburg tot Heiloo in Noord-Holland. Behalve in Flevoland, daar is namelijk geen 50 meter buitenbad.
Jim Jansen koos per provincie het mooiste buitenbad uit en maakte er een top 11 van. Deze en nog 12 andere buitenbaden vind je terug in het koffietafelboek De Mooiste 50 meter buitenbaden van Nederland.
1. Noord-Holland - De Houtvaart
De Houtvaart stamt uit 1927 en kenmerkt zich door een kubistische bouwstijl met een consequent toegepaste symmetrie. Op de kop af vijfentwintig jaar geleden werd De Houtvaart een Rijksmonument, lezen we in het Monumentenregister en zeker niet zonder reden. “Het object is van algemeen belang vanuit architectuurhistorisch en cultuurhistorisch oogpunt vanwege de karakteristieke, door kubistische vormen en symmetrie bepaalde vormgeving en vanwege de historische functie van de openbare sport- en recreatievoorzieningen in de openlucht.” Die openbare sport- en recreatievoorziening heeft het bijna honderd jaar later nog steeds als we op een vrijdagochtend een stukje zwemmen in het bad. En hoewel het moeilijk kiezen was, is De Houtvaart het mooiste 50 meter buitenbad van Nederland.
2. Friesland - De Dobbe
Ten zuiden van Heerenveen in de gemeente Weststellingwerf ligt Noordwolde, volgens hun eigen slogan ‘een dorp om van te houden’. We laten het Vlechtmuseum en de SpacePlays, de andere twee attracties in het dorp, links liggen en begeven ons naar buitenzwembad De Dobbe. Het bad bestaat al bijna vijftig jaar, maar ziet er als nieuw uit en dat komt volgens zwembadmedewerkster Monique Pereboom omdat ze in elk jaar in februari beginnen met schrobben om alles er in mei tiptop uit te laten zien. Blikvanger van het bad is enorme gele glijbaan waar op deze warme laatste vrijdag van juni schoolkinderen uit de buurt een natte gymles krijgen. Het hele bad is omheind door een groene muur van bomen en struikgewas en op wat gillende kinderen na heerst er hier een serene rust.
3. Groningen - KP Zijlbad
Dik twintig kilometer ten noordoosten van Groningen ligt Loppersum, een dorp met 2500 inwoners dat de afgelopen jaren landelijke bekendheid kreeg als episch centrum van verschillende aardbevingen en een uniek zoutwaterbad heeft. In vergelijking met andere baden is het water wat donkerder, tussen de tenen voelen we het zand op de bodem en als we beginnen te zwemmen gebeurt er iets magisch. Het opgepompte water is afkomstig van een bron van 112 meter diep, bevat vele soorten zout zoals magnesium-, ijzer– en mangaanzout en heeft welhaast direct een rustgevende werking. We horen dat mensen van heinde en verre komen, niet alleen om baantjes te trekken, maar ook voor hun gezondheid. Pia wordt weggeroepen omdat ze tosti’s moet maken, volgens de overlevering de beste uit de omgeving, terwijl we heen en weer zwemmen en genieten van de rustieke omgeving. “Het water in ons bad is rijk aan magnesium en helpt tegen vermoeidheid,” zegt een vaste zwemmer die dagelijks met de fiets vanuit Appingedam komt om hier zijn work out in het water te doen. “Tevens is het goed voor je immuunsysteem, pijnverzachtend bij huidaandoeningen en daarnaast is het vooral fris en verkwikkend.”
4. Drenthe - De Waterlelie
Het is feestelijk binnenkomen bij zwembad De Waterlelie, het enige 50 meter buitenbad in Drenthe. Om het bassin hangt een wel haast oneindig lint van geel-blauw-paars-rood en roze vlaggetjes en net na de ingang passeren we de Minus Coffee Corner, vernoemd naar badmeester Minne Jellema die hier tussen 1991 en 2021 dertig jaar langs het water heeft gestaan. “Het bad bestaat zestig jaar,” zegt Dick Hein, voorzitter van de stichting, “vandaar de vlaggetjes. “De Waterlelie werd acht jaar geleden geprivatiseerd, is nu een stichting en draait goeddeels op vrijwilligers.” Hein, die nu tijdens de ochtend-shift baantjes trekt om zijn conditie te verbeteren, is een zwemmer van het eerste uur. Hij groeide op in de regio en kan zich als de dag van gisteren herinneren hoe hij hier, op de kop af zestig jaar geleden, zwemles kreeg. “Het bad was nog niet verwarmd en aan de kant op banken moest je slagen oefenen. Daarna het ijskoude water in en meteen voelde je een haak in je nek. Wat dat aangaat hebben de huidige kinderen het een stuk gemakkelijker.”
5. Overijssel - Openluchtbad Zwolle
Woensdag was altijd een bijzondere dag voor de zwemmers van het Openluchtbad Zwolle in Zwolle. Dit bad, ontworpen door J.G. Wiebenga, opende haar deuren in 1933 bestond uit een symmetrisch badencomplex met twee 50 meterbaden. Een voor vrouwen en eentje voor de mannen. Behalve dan op de woensdag, als het tussenliggende schot werd verwijderd en beide seksen zich verspreidden in de twee bassins. Ook vandaag lopen alle geslachten, leeftijden en kleuren gebroederlijk door elkaar als we ons op de warmste dag van 2024 melden aan de poort van het Openluchtbad Zwolle. Het zwembad is gesitueerd midden in de wijk De Wipstrik en bij de kassa worden we welkom geheten door een van meer dan 8000 leden die de vereniging telt. In de zomer van 2025 is het aantal nog flink gegroeid en geldt er een ledenstop.
6. Gelderland - Openluchtbad Boschbad
Het Boschbad is gesitueerd aan de rand van de Veluwse bossen en met een terreinoppervlak van 14 hectare het grootste openluchtzwembad van Nederland. Een fractie van een seconde denk ik dat we in Zandvoort zijn als we de ingang van het Openluchtbad Boschbad zijn gepasseerd. Voorbij de kassa, weggestopt in huisjes die doen denken aan Anton Pieck, heeft zich een enorme hoeveelheid mensen verzameld. Ze hebben strandstoelen, opblaasflamingo’s en koeltassen vol koude drank meegesjouwd. Vanuit een geel huisje houdt een life guard de mierenhoop van zwemmers en andere gasten nauwlettend in de gaten en meldt terloops dat het dit jaar nog niet zo druk is geweest.
7. Limburg - Mosaqua
Het uitzicht vanuit het bad, met eerst het gazon en daarachter de glooiingen van Gulpenerberg is adembenemend en we concluderen dat dit qua omgeving het mooiste bad is waar we gezwommen hebben. Het vijftigmeterbad is onderdeel van een subtropisch zwemparadijs dat volgens een spandoek aan de gevel ´Het mooiste zwembad van Zuid-Nederland’ is. We laten de binnenglijbanen en speeltoestellen inclusief een even enthousiast als oorverdovend gegil achter ons en dompelen ons onder in de serene Limburgse rust. De azuurblauwe bodem van het zwembad vormt een prachtig contrast met de glooiende groene heuveltjes eromheen, die nog het meeste weghebben van een splinternieuw biljartlaken. Het bad opende in 1992 zijn deuren en sinds dat jaar passeren meer dan 250.000 mensen jaarlijks de poort van Mosaqua. Gulpenaren natuurlijk, toeristen van een van de talloze campings in de buurt, maar ook ouderen voor de aqua-gym en kinderen die hun zwemdiploma moeten halen. Ondanks dat de thermometer 23 graden aanwijst, voelt het water een tikje fris aan. Het uitzicht vanuit het bad, met eerst het gazon en daarachter de welvingen van de Gulpenerberg zijn adembenemend. ‘Daarom trekken we niet alleen mensen hier uit Gulpen, maar ook zwemmers uit Aken en Luik,’ zegt Lina Eichholtz van Mosaqua.
8. Noord-Brabant - Het Run
Natuurlijk weten we dat het leven in Brabant bourgondisch is met een hoofdletter B en dat wordt nog maar eens bevestigd als we de poort van zwembad Het Run gepasseerd zijn. Vanuit mijn rechterooghoek zie ik Het Smulhuis en links word ik verwezen naar de Billy-broodjeshoek. Op een van de vrije terrasstoeltjes wacht Harold Mulders op ons, herkenbaar aan zijn zwarte wetsuit. Hij zwemt een thuiswedstrijd: hij woont 15 kilometer verder in Den Bosch en traint voor het Europees kampioenschap Ironman in Hamburg. We lopen met hem langs een speeltuin, zien dat je een ligbed kan huren voor 5 euro en dat het oude bad rechts is getransformeerd tot beachvolleybalveld. Bovendien hebben lokale graffiti-artiesten de muren voorzien van een grootstedelijk uiterlijk. ‘Dit is wat ik noem een naakt bad in al zijn puurheid,’ zegt Harold. ‘Het uitzicht vanuit het water is weids en je wordt niet gestoord door een duikplank of een glijbaan. Zwemmen zoals zwemmen bedoeld is.’
9. Zeeland - Den Inkel
In Zeeland is de Watersnoodramp nooit ver weg, merken we op het moment dat we camping Den Inkel passeren en de auto voor zwembad Den Inkel parkeren. “In dit gebied zijn zeker zeventig mensen omgekomen, de Westerschelde is hier maar vijf minuten vandaan,” zegt accommodatiemanager Nelie Wilcox. “Bij de boerderij iets verderop stond het water in 1953 tot aan de bovenverdieping.” Vanuit Drunen zijn we via Roosendaal en Bergen op Zoom Zeeland ingereden. De provincie die in de nacht van 31 januari 1953 het zwaarste werd getroffen en waar toen in totaal 1836 mensen om het leven kwamen. “We hebben een zwemmer die gespecialiseerd is in alles dat met de watersnood te maken heeft. Hij geeft af en toe een rondleiding en loopt langs bepaalde plaatsen waar het water een enorme impact heeft gehad. Daarnaast hebben we hier ook nog dagelijks zwemmers die de ramp overleefd hebben.” Voorbij de ingang passeren we rechts het overdekte instructiebad en zien dat de kinderen, allemaal in vrijetijdskleding, zich voorbereiden op het afzwemmen, waarna we naar buiten lopen en twee openluchtbassins zien. “In de wijde omgeving is er geen ander buitenbad te vinden zoals het onze,” zegt ze niet zonder trots en wijst naar een bad met glijbaan en twee duikplanken en verderop een vijftigmeterbad.
10. Zuid-Holland - Zwembad De Vosse
Vanuit Leiden rijden we in noordelijke richting dwars door de Bollenstreek en via de Vosse- en Weerlanerpolder koersen we naar Zwembad De Vosse in Hillegom. Meer dan een miljoen bezoekers komen er jaarlijks naar deze streek voor De Keukenhof en andere attracties en bij de ingang horen we dat ook De Vosse veel bezoekers van buiten Hillegom trekt. Dat is niet heel gek, want als we de indrukwekkend blauw-oranje glijbaan gepasseerd hebben, zien we een bijzonder vijftigmeterbad tussen prachtig groen. Al meer dan een halve eeuw is dit een bijzonder stukje Hillegom. Niet alleen voor de jeugd, zo horen we, die hier op zomerse dagen in de jaren tachtig oneindig vaak bommetjes maakte en oprecht blij werd van een ijsje met onderin een kauwgombal. Op deze plek trainde ook Marc Evers voor de Paralympische Spelen, waarvan hij zowel in 2012 (Londen) als in 2016 (Rio) met een gouden plak huiswaarts keerde.
11. Utrecht - Zwembad De Krommerijn
Even zijn we ver terug in de tijd als we het blauwe traliehek van De Krommerijn zijn gepasseerd en ons hebben vergaapt aan de uitermate kunstzinnige wijze waarop een gele rugzwemmer in het geheel is verwerkt. Volgens de overlevering was er in dit gebied aan de zuidoostzijde van Utrecht vanaf 1868 al een mogelijkheid om te zwemmen. Eerst in de vorm van een natuurbad, en zevenveertig jaar later werd een nieuwe zwemgelegenheid officieel geopend met water uit de Kromme Rijn. Door toedoen van omliggende bedrijven en industrie raakte het water dermate vervuild dat het bad jaren later werd gesloten. In 1964 vond de opening van Zwembad Krommerijn plaats en na een forse verbouwing in 2011 heeft het gebouw de huidige vorm. De rivier de Kromme Rijn vormde de noordgrens van het Romeinse Rijk en de architect van het bad heeft zich laten inspireren door de vele Romeinse restanten uit de omgeving.
